Նոր Օսմանյան կայսրություն՝ Մոսկվայի խորիմաստ լռությամբ. «Զանգեզուրի միջանցքի «գաղտնի» գինը

Մինչ ռուսաստանցի վերլուծաբանները խոսում են ռուս-թուրքական լուրջ տարաձայնությունների մասին, Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը հունիսի 30-ին Թուրքիայում հայտարարեց, թե Մոսկվան գոհ է հայ-ադրբեջանական և ղարաբաղյան հարցերի շուրջ Անկարայի հետ սերտ համագործակցությունից:

Ռուսաստանի և Թուրքիայի արտգործնախարարները Անթալիայում օրերս հերթական անգամ առարկայական բանակցություններ ունեցան, այդ թվում՝ Ղարաբաղի շուրջ: Բանակցություններին հետևած համատեղ մամուլի ասուլիսին Սերգեյ Լավրովն ասել է, թե Մոսկվան ու Անկարան պայմանավորվել են սերտորեն համակարգել ռուս-թուրքական ջանքերը Բաքվի և Երևանի հարաբերությունները կարգավորելու գործում՝ շեշտը դնելով ամրապնդման միջոցառումների վրա: Թե հատկապես ինչ միջոցառումների մասին խոսքը, Լավրովն ու Չավուշօղլուն չեն ասել:

Համատեղ ասուլիսին խոսել են բացառապես ռուս-թուրքական խորացող համագործակցության մասին տարբեր ոլորտներում, իսկ տարածաշրջանային հարցերից, որոնց շուրջ նրանք սերտորեն համագործակցում են, առաջինը նշել են հետպատերազմյան իրավիճակը Հարավային Կովկասում և հայ-ադրբեջանական հնարավոր հաշտեցումը, ինչին պետք է նպաստեն Մոսկվան և Անկարան: «Մենք գոհ ենք այն բանից, թե ինչպես է գործում Ադրբեջանի Աղդամի շրջանում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում հրադադարի վերահսկման ռուս-թուրքական համատեղ կենտրոնը: Համոզված ենք, որ տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակմանը և Անդրկովկասում բազմակողմանի տնտեսական համագործակցությունը խթանելու մեր ջանքերը ծառայելու են համապարփակ կայունացման նպատակներին», - հայտարարել է Սերգեյ Լավրովը:

Լավրովին նաև հարցրել են, թե ինչպե՞ս է գնահատում Թուրքիայի նախագահի վերջերս կայացած այցը Շուշի: Այդ այցի շրջանակում, հիշեցնենք, Էրդողանն ու Ալիևը ստորագրել են Շուշիի հռչակագիրը: Իսկ Ադրբեջանից Թուրքիա վերադառնալուն պես Էրդողանը նաև հայտարարել էր Ադրբեջանում թուրքական ռազմաբազայի հնարավորության մասին: Լավրովը, սակայն, Շուշիի հռչակագրի և հետխորհրդային Ադրբեջանում թուրքական ռազմաբազայի կապակցությամբ Մոսկվայի մտահոգությունների մասին չի խոսել երեկ, հակառակը՝ շեշտել է. «Էրդողանի այցը Ադրբեջան տեղի է ունեցել Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև երկկողմ հարաբերությունների շրջանակներում»:

Մոսկվան ու Անկարան պայմանավորվել են օգտագործել բոլոր հնարավորությունները և խթանել հայ-ադրբեջանական հաշտեցումը:

Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է, այնքան կարևոր անդամ, որ օրինակ՝ ամերիկյան զորքերը Աֆղանստանից դուրս բերելուց հետո այդ երկրում և տարածաշրջանում ՆԱՏՕ-ի ռազմական ուժերի կոորդինատորի դերը Թուրքիան է ստանձնել, ինչը նաև նշանակում է, որ աննախադեպ մեծացել է Թուրքիա ազդեցությունը նաև Կենտրոնական Ասիայում։ Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի ուժեղացող դերին մեր տարածաշրջանում, ռուսաստանցի վերլուծաբանները սա արդեն որպես իրականություն են ընդունեմ, նշելով, որ այսօր այս տարածաշրջանում երկու հավասար խաղացող կա՝ Ռուսաստանն ու Թուրքիան։
Մինչդեռ փորձագետները ահազանգում են, որ թուրքական ռազմական ներկայությունը Ադրբեջանում նշանակում է Հարավային Կովկասում ՆԱՏՕ-ի ներկայությունը։ Ռուսաստանի արտգործնախարարը, սակայն, այս խնդրի մասին գերադասում է չխոսել, ինչպես նաև հնարավորինս շրջանցում է սուր տարաձայնությունները Թուրքիայի հետ, օրինակ, Ուկրաինայի հարցում, Սիրիայում և Լիբիայում։

Իսկ ահա Լավրովն ընդգծում է, թե հայ-ադրբեջանական հաշտեցման գործում առանցքային թեմաներից մեկը տարածաշրջանում առևտրատնտեսական, տրանսպորտային կապերի վերականգնումն է, դիվանագիտական լեզվից եթե թարգմանենք՝ այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքը»:

Ի դեպ, թուրք և ադրբեջանցի վերլուծաբանները հետպատերազմյան շրջանում բազմիցս նշում են՝ Զանգեզուրի միջանցքը նույնչափ կարևոր հարց է, ինչ Շուշիի գրավումը։
Ռուսական մամուլը պարբերաբար բարձրացնում է Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում, այն տարածաշրջաններում, որ պատմականորեն համարվել են Ռուսաստանի ազդեցության գոտի, Թուրքիան դարձել է ավելի կարևոր խաղաղացող քան Մոսկվան։ Ռուսաստանը ստիպված է թուրքերի հետ համաձայնեցնել իր քայլերն այս տարածաշրջանում, թեև ընդամենը մի քանի ամիս առաջ Մոսկվան զգուշավոր խոսում էր ՀԱՊԿ-ին, օրինակ, Ադրբեջանի հնարավոր անդամակցության մասին։ Ղարաբաղյան պատերազմից հետո իրավիճակը կտրականապես փոխվել է, Ադրբեջանը իր անվտանգության համակարգն ամբողջովին կապում է Թուրքիայի հետ, իսկ պաշտոնական Բաքուն էլ առիթ բաց չի թողնում հայտարարելու, թե ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում հաղթել է Թուրքիայի օգնությամբ։ Եվ այսօր արդիական է Մոսկվայի համար ոչ թե ՀԱՊԿ-ին Ադրբեջանի հնարավոր անդամակցության հարցը, այլ այն հարցը, թե ինչ անել Ադրբեջանի վրա Մոսկվայի ազդեցությունը գոնե մասամբ պահպանելու համար։

Ռուսաստանյան «Լենտա․ռու»-ն, օրինակ, ըստ «Ազատության» օրեր առաջ այս մասին մեծ հոդված է հրապարակել՝ «Թուրքիան նոր Օսմանյան կայսրություն է կառուցում. ինչ տեղ կզբաղեցնի այդ կայսրությունում Ադրբեջանը» վերնագրով:

Իրականում, հենց «Զանգեզուրի միջանցքը մեր տարածաշրջանի համար այն գինն է, որով Թուրքիան «վճարելու» է թուրանական իր երազանքների իրագործման համար: Մոսկվայի խորիմաստ լռությունն առայժմ համաձայնության նշան է:

Մետաքսյա Շալունց

դիտվել է 4202 անգամ
Լրահոս
Այսօր ընթանում ենք խաչելության խորհրդով՝ մատնված, դավաճանված՝ խաղաղության համբույրի պատրվակի ներքո Պատգամավորներից մինչև ՊԵԿ օպերլիազորներ․ թանկարժեք ժամացույց հայտարարագրած պաշտոնյաները. «Հետք» Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր Վթարային ջրանջատում է սպասվում մի շարք հասցեներում Ի՞նչ հիմքով են ուզում պետականացնել «Գրողների միության» և «Նկարիչների միության» շենքերը. Դատախազության տեղեկանքը Հայաստանում ԵՄ առաքելությունը վերածվում է ՆԱՏՕ-ի առաքելության. ՌԴ ԱԳՆ ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրո Բաղանիսցիները զայրացած են. վրդովված են իշխանության հայտարարություններից․ «Հայաստան» խմբակցություն Խելքի աշաեցե՜ք. Նիկոլին սպասարկող և թուրքերին բացահայտ ծառայողի պահվածք դրսևորող սույն քայլիստ երեսփոխանը ուրիշների գործակալ լինելու մասին է խոսում... Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով Հայկազ Բաղմանյանը հերքում է Սուրիկ Խաչատրյանից 10 մլն դրամ պարտք վերցնելը․ Հետք «Ջերմուկի» ապակյա շիշը կոտրվել է և դրա բեկորը դիպել է քաղաքացու աչքին Լարսը բաց է ՀՀ ղեկավարությունը միտումնավոր փլուզում է հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ․ Լավրով Գողացել են «Գոյ» թատրոնի անձնակազմի սեփական գույքը Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում են Բաքուն ռազմական է հռչակել օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում Աբովյան քաղաքի մոտ բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան ու «Mercedes»-ը Ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկիչները կապ ունեն ուկրաինացի ազգայնականների հետ. ՌԴ Քննչական կոմիտե ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ճանապարհներ․ Լարսը բաց է Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան Ստացվում է՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» կառավարչի համար ես, Վազգենը, Դոնալդ Թրամփն ու Ջո Բայդենը խnւլիգաններ ենք․ Դուք նու՞յնպես այդպես եք կարծում․ Սամսոնյանի բաց նամակը՝ ԱՄՆ դեսպանին
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Մարտի 29-ին՝ ժամը 14։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Միկա Բադալյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Տիրան Լոքմագօզյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Կարապետ Մինասյանը (Արդարադատության նախարարի նախկին տեղակալ) Մարտի 29-ին՝ ժամը 16։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Մարինա Խաչատրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 15։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Գառնիկ Դավթյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 16։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրի Հոխիկյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Հովհաննես Իշխանյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Սերգեյ Շաքարյանցը Մարտի 28-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Ձյունիկ Աղաջանյանը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am