Հայ ժողովրդի պատմության ամենաողբերգական էջերից մեկը․ 2020-ի այս օրը Արցախը հանձնվեց Ադրբեջանին

11:38 - 9/նոյեմբերի/2025

2020 թվականի նոյեմբերի 9-ը հայ ժողովրդի պատմության ամենաողբերգական էջերից մեկն է։ Հենց այդ օրը Արցախում դադարեցվեցին ռազմական գործողությունները, Արցախը և հարակից մի շարք տարածքներ անցան Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։

Հայկական կողմը կրեց զգալի մարդկային և տարածքային կորուստներ։ Դրանից ընդամենը 3 տարի հետո Արցախում այլևս ոչ մի հայ չէր ապրում։

2020թ. սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան ժամը 07.15-ի սահմաններում սկսվեց 44-օրյա պատերազմը: Ներգրավելով իր տրամադրության տակ եղած զինական բոլոր հնարավորությունները, հակառակորդը հանրձակման անցավ հակամարտ զորքերի շփման գծի ողջ երկայնքով:

Գլխավոր հարվածի ուղղություններ ընտրելով ռազմաճակատի հարավային, հարավարևելյան և հյուսիսային հատվածները՝ հակառակորդն առաջնահերթ խնդիր ուներ ռազմավարական կարևորության բնագծերում ճեղքել հայկական ուժերի պաշտպանությունը, այնուհետև կողային հարվածներով ճնշել դիմադրությունը և հնարավորություն ստեղծել հետագա առաջխաղացման համար դեպի Ստեփանակերտ:

Հատկանշական է, որ պատերազմի ողջ ընթացքում, բացի թուրքական կողմի բացահայտ աջակցությունից, Ադրբեջանը նշանակալի ռազմական օժանդակություն էր ստանում նաև Իսրայելից և Պակիստանից, իսկ մարտագծի ամենաթեժ կետերում գործում էին Սիրայից և Լիբիայից բերված վարձկան գրոհայինները։

Նոյեմբերի 7-ի դրությամբ հայկական կողմը լրիվությամբ կորցրեց վերահսկողությունը Շուշիի նկատմամբ, իսկ երկու օր հետո պարտադրված ստորագրեց կրակը դադարեցնելու մասին եռակողմ հայտարարության տակ: Համաձայն այդ փաստաթղթի Արցախի Հանրապետությունը կորցրեց իր տարածքի շուրջ 70 %-ը, որն, ինչպես ցույց տվեց դեպքերի հետագա ընթացքը չվերջակետեց պատերազմը։